Projekt nr LIFE12 NAT/PL/000081

Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych

Projekty działań ochronnych

Projekt Life+ „Beskidy”powstał, aby chronić siedliska nieleśne występujące w Beskidach. W ramach tej ochrony zaplanowany został szereg działań, mających na celu przeciwdziałanie zarastaniu hal i polan oraz rozprzestrzenianiu się gatunków ekspansywnych, niekorzystnie wpływających na rozwój gatunków chronionych. Obecnie prowadzone prace wpłyną na poprawę warunków siedliskowych poprzez:

- objęcie ochroną czynną ok 500 ha  muraw bliźniczkowychoraz 50 ha polan, na których zlokalizowany jestdzwonek piłkowany,

- podniesienie stanu wiedzy na temat sposobu i efektów prowadzenia zabiegów – monitoring przyrodniczy,

- podnoszenie świadomości ekologicznej lokalnej społeczności.

Aby przybliżyć wszystkim zainteresowanym działania czynnej ochrony, przedstawiamy poniżej opis zadań wykonywanych w ramach Projektu.

C.1. Usuwanie samosiewów drzew i krzewów

               Działanie polega na usuwaniu podrostów drzew i krzewów o grubości pnia do 20 cm z powierzchni wyznaczonych hal i polan górskich objętych realizacja Projektu, obejmujących ok 120 ha. Uzyskana biomasa zostaje usunięta z powierzchni, a następnie poddawana utylizacji. Wyznaczone powierzchnie zostały wytypowane podczas monitoringu przyrodniczego prowadzonego w ramach Projektu. Działanie prowadzone było w latach 2014 i 2016.

C.2. Jednokrotne wykoszenie roślinności łąkowej i murawowej wraz z usuwaniem biomasy

               Działalnie obejmuje jednokrotne wykoszenie zarastających hal i polan górskich na łącznej powierzchni ponad 550 ha, wraz z usunięciem powstałej biomasy poza obręb hali. W wyniku wykoszenia roślinności spodziewane jest stworzenie odpowiednich warunków siedliskowych do regeneracji i zachowania cennych siedlisk. Koszenie zostało przeprowadzone w III i IV kwartale 2014 r. oraz dodatkowo w IV kwartale 2016 r.

C.3. Koszenie płatów ze szczawiem alpejskim wraz z usuwaniem biomasy

               Działanie to ma na celu eliminację szkód powodowanych przez zarastanie polan i hal przez szczaw alpejski – gatunek ekspansywny, będącym uciążliwym chwastem pastwiskowym, wypierającym w szybkim tempie rodzime i cenne gatunki roślin. Prace zostały zaplanowane na 50 ha powierzchni w kolejnych latach 2014, 2015 i 2016 r. i 2017 r. Prace w latach 2014-2016 zostały przeprowadzone dwukrotnie w ciągu sezonu – przed pierwszym zakwitnięciem szczawiu alpejskiego na przełomie czerwca i lipca oraz przed ponownym kwitnieniem we wrześniu. Prace w roku 2017 zostaną wykonane jednokrotnie w czerwcu.

C.4. Dosiewanie rodzimych gatunków roślin w miejscu występowania szczawiu alpejskiego

               Dosiewanie rodzimych gatunków polega na rozrzuceniu biomasy zawierającej nasiona rodzimych gatunków roślin zgodnych ze zbiorowiskiem występującym na danej hali w celu uzupełnienia banku nasion roślin rodzimych, nieekspansywnych. Dotyczy to miejsc, na których uprzednio wykoszono płaty szczawiu alpejskiego. Zadanie jest realizowane w trzech etapach w latach 2014-2016: i obejmuje obszar 3 ha zwartych płatów szczawiu alpejskiego o powierzchni powyżej 25 m2 zlokalizowanych na Hali Rysiance i Hali Lipowskiej. Rozrzucana biomasa pochodzi z terenów przyległych do obsiewanych hal, zgodnie z typami zbiorowisk na danej hali. Działanie zostało przeprowadzone trzykrotnie i zakończone zgodnie z harmonogramem.

C.5. Prowadzenie wypasu na halach i polanach górskich

W ramach Projektu Life+ Beskidy powstały trzy kompleksy wypasowe, na których wypasane jest tysiąc owieci pięćdziesiąt tryków zakupionych na potrzeby działań związanych z czynną ochroną przyrody na terenie Beskidów. Wypas odbywa się rokrocznie na tych samych powierzchniach w 3 kompleksach wypasowych powstałych w ramach Projektu: Kompleks I - 145 ha, Kompleks II – 257 ha, Kompleks III – 40 ha. W roku 2017 planowane jest rozszerzenie tego działania o dodatkowe dwa – mniejsze – kompleksy wypasowe, będące uzupełnieniem terenów już wypasanych, a także szczególnie cennych pod kątem przyrodniczym.

C.6. Wykonanie infrastruktury pasterskiej

Ze względu na prowadzone działanie dotyczące wypasu owiec oraz propagowanie idei pasterstwa w rejonach objętych działaniami Projektu, w ramach Projektu zaplanowano wykonanie infrastruktury pasterskiej, niezbędnej do wypasu owiec oraz stanowiącej miejsce do tradycyjnego przetwórstwa mleka owczego i wyrobu tradycyjnych produktów regionalnych. W ramach tego działania zostały zakupione elementy ochronne do wypasu owiec takie jak fladry, koszary panelowe, wodopoje dla zwierząt. Wybudowano też 3 kompleksy pasterskie – bacówki w miejscowościach:Kamesznica Złatna, Cięcina oraz Rycerka Górna. Prace zostały ukończone w marcu 2015 r. W związku z rozszerzeniem Projektu o dodatkowe dwa kompleksy wypasowe, w 2017 r. zostanie zakupiona również niezbędna do prowadzenia wypasu infrastruktura.

C.7. Wykonanie infrastruktury turystycznej

Działanie obejmuje dwa typy zadań związanych z wykonaniem infrastruktury turystycznej. W ramach działania wykonano i umiejscowiono w terenie 21 szt. tablic informacyjno - edukacyjnych oraz wybudowano dwie platformy obserwacyjne umieszczone w punktach widokowych na terenach objętych działaniami Projektu. Tablice turystyczne pełnią funkcje informacyjne i edukacyjne oraz ukierunkowujące ruch turystyczny w Beskidach. Platformy widokowe powstały końcem 2014 r. na dwóch wzniesieniach: Duży Rachowiec w miejscowości Zwardoń oraz Stary Groń w miejscowości Brenna. Platformy są możliwe do wykorzystania przez turystów i realizatorów Projektu.

W ramach podnoszenia świadomości społeczności i upowszechniania wyników Projektuwydano trzy formy publikacji:ulotkę informacyjną, Podręcznik Dobrych Praktyk Pasterskich(nakład 3 000 szt.) orazalbum multimedialny(1000 szt.), opisujące założenia Projektu i przedstawiające spodziewane efekty ekologiczne.Materiały te udostępniane sąbezpłatnie w siedzibie ZPKWŚ w Żywcu.

 

 

 

 

 

Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 pn. „Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych” jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach komponentu I LIFE+ Przyroda i różnorodność biologiczna oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.